Dokonując wybranych transakcji, należy liczyć się z tym, iż konieczne będzie odprowadzenie podatku od czynności cywilnoprawnych, czyli PCC. Warto mieć to na względzie, ponieważ ewentualne zaniedbania w takiej kwestii mogą ściągnąć na nas kłopoty. Kiedy trzeba zapłacić podatek PCC? Kto go musi zapłacić? Na te pytania, postaramy się odpowiedzieć w poniższym artykule.
Podatek PCC – co to takiego?
Podatek PCC jest inaczej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. To obciążenie, które w polskim systemie podatkowym obecne jest od 2001 roku, kiedy zastąpiło ono wcześniej obowiązującą opłatę skarbową związaną z umowami oraz innymi czynnościami o charakterze cywilnoprawnym.
Konieczność opłacenia PCC pojawia się wówczas, kiedy przedmiot umowy stanowią prawa majątkowe albo rzeczy znajdujące się na terenie Rzeczypospolitej, albo poza jej granicami – pod warunkiem jednak, iż ich nabywca mieszka na stałe albo ma siedzibę w Polsce.
Podatek PCC – od czego trzeba będzie go zapłacić?
O tym, kogo obowiązkiem jest zapłacenie podatku PCC, stanowi ustawa odnośnie do podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z umieszczonym w niej artykułem 1 ust.1 pkt 1, takim obciążeniem będą objęte:
- umowy dożywocia,
- umowy pożyczki,
- umowy sprzedaży, jak i zmiany praw majątkowych i rzeczy (np. sprzedaż samochodu),
- umowy o zniesienie współwłasności (część związana z dopłatami albo spłatami),
- umowy o podział spadku,
- umowy darowizny (część związana z przejęciem zobowiązań darczyńcy albo długów ciężarów przez osobę obdarowaną),
- umowy nieprawidłowego depozytu,
- umowy spółki (chociażby zawarcie umowy spółki z.o.o. przez dwie pozarządowe organizacje),
- umowy o ustanowienie użytkownika za opłatą, w tym również nieprawidłowego i odpłatnej służebności.
Co istotne – opłacie podatku od czynności o charakterze cywilnoprawnym podlegać będą także zmiany w zakresie powyżej wymienionych umów – w wypadku, kiedy podwyższają one podstawę opodatkowania. Tak samo będzie to wyglądało w wypadku orzeczeń sądów, jak również ugód, które wywołują identyczne skutki prawne, co czynności o charakterze cywilnoprawnym, o których mowa jest w tym artykule.
Podatek PCC – kto go musi zapłacić?
Warto mieć na względzie, iż umowy cywilnoprawne są zwykle umowami dwustronnymi. Zatem celem uniknięcia ewentualnych konsekwencji prawnych, konieczne jest zasięgnięcie wiedzy na temat tego, kto w praktyce ma obowiązek opłaty PCC.
- umowa darowizny – podatek płaci obdarowany,
- umowa sprzedaży – osoba kupująca,
- umowa depozytu nieprawidłowego i umowa pożyczki – przechowawca albo osoba zaciągająca pożyczkę,
- umowa o zniesienie współwłasności i dział spadku – podmiot będący nabywcą,
- ustanowienie użytkowania za opłatą, w tym także nieprawidłowego i odpłatnej służebności – użytkownik albo nabywca prawa do służebności,
- ustanowienie hipoteki – osoba, która składa oświadczenie,
- umowa spółki handlowej – spółka,
- umowa spółki cywilnej – wspólnicy,
- umowa dożywocia – osoba nabywająca własność nieruchomości.
Zwolnienie z opłaty podatku PCC – kiedy będzie możliwe?
Zapoznając się dokładniej z treścią ustawy dotyczącej podatku PCC, znajdziemy w niej także informacje na temat ewentualnych wyłączeń. Nie ma co prawda zbyt wielu możliwości, niemniej jednak warto mieć świadomość, iż istnieją pewne czynności cywilnoprawne, które nie będą podlegały konieczności zapłaty podatku PCC. Są to:
- umowy spółek oraz zmiany mające związek z połączeniem spółek kapitałowych,
- umowy spółek oraz zmiany związane z wnoszeniem wkładów do spółek kapitałowych, w zamian za ich udziały albo akcje spółki kapitałowej przedsiębiorstwa lub ich zorganizowanej części,
- umowy oraz ich zmiany mające związek z przekształceniem spółek kapitałowych w inne spółki kapitałowe,
- czynności o charakterze cywilnoprawnym, inne aniżeli umowy spółek i ich zmiany, jeśli chociażby jedna spośród stron zostanie zwolniona od podatku od usług i towarów ze względu na dokonanie już tej czynności,
- czynności o charakterze cywilnoprawnym, inne aniżeli umowy spółek i ich zmiany w zakresie, w jakim zostały one opodatkowane podatkiem o usług i towarów.